ABD bankacılık sisteminde likidite stresinin yeniden yükseldiğine dair sinyaller güçleniyor. Federal Reserve’in Standing Repo Facility (SRF) adlı gecelik fonlama penceresi, ay sonu likidite basıncıyla birlikte rekor seviyede kullanıldı. Reuters’a göre bankalar tek günde 50,35 milyar dolar borçlandı. Bu, SRF kurulalı beri (2021’den bu yana) görülen en yüksek seviye ve son yılların en sert “dolar ihtiyacı” işareti olarak değerlendiriliyor. Bankaların SRF’e bu ölçekte yönelmesi, kısa vadede kendi iç likiditeleri yerine doğrudan Fed’den nakit çekmeye çalıştıklarını gösteriyor.
SRF, kabaca şöyle çalışıyor: Bankalar, Hazine kağıtları gibi teminatları verip Fed’den gecelik dolar likiditesi alıyor. Normalde bu araç ani sıkışmalar için bir emniyet supabı. Ancak rakam bu kadar hızla şiştiğinde, mesele “küçük teknik ayar” olmaktan çıkıp sistemik stres sinyali haline geliyor. Bu tablo, kısa vadeli fonlama tarafında (repo piyasası) doların pahalıya dönmeye başladığını ve bazı kurumların zorlandığını işaret ediyor.
Bu gerilim Fed’in politika yönünü de etkiliyor. Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) bu hafta politika faizini 25 baz puan düşürdü ve bilanço küçültmeyi (quantitative tightening, QT) 1 Aralık’ta bitireceğini açıkladı. Fed’in bilançosu pandemi sonrası zirvesi olan yaklaşık 9 trilyon dolardan 6,6 trilyon dolar seviyesine kadar daraltılmıştı. QT’nin durdurulması “artık sistemden rezerv çekmiyoruz” mesajı anlamına geliyor. Yani Fed, bankacılık sistemindeki rezervleri daha fazla eritmeyerek dolar sıkışmasını hafifletmeye çalışıyor.
Dallas Fed Başkanı Lorie Logan da bu noktaya açıkça işaret etti. Logan, repo faizlerindeki son yükselişin geçici olmadığının anlaşılması halinde Fed’in yeniden varlık alımına başlaması gerekebileceğini söyledi. Bu ifade, ihtiyaç halinde Fed’in tekrar tahvil toplamaya (yani fiilen bilanço büyütmeye) dönebileceği uyarısı olarak görülüyor. Logan ayrıca mevcut koşullarda bir sonraki toplantıda yeni bir faiz indirimi zorunlu değil dese de, bilanço tarafında QT’nin sona ermesini desteklediğini belirtti. Gerekçe: kısa vadeli piyasalarda fonlama maliyetleri hızla geriliyor gibi görünmüyor ve bankaların rezerv açığı büyüyor.
Bu veriler birlikte okunduğunda ortaya çıkan tablo şöyle:
• Bankalar gecelik repo penceresini rekor düzeyde kullanıyor; bu, sistemde nakit (dolar) ihtiyacının arttığını gösteriyor.
• Fed, QT’yi durdurarak bilançoyu artık daha fazla küçültmeyeceğini ilan etti.
• Fed içinde, repo piyasasındaki baskı kalıcıysa yeni tahvil alımlarıyla (yani yeniden likidite enjeksiyonu) sisteme destek verilmesi gerektiğini açıkça söyleyen isimler var.
Makro tarafta bu durum kritik. 2019’un sonlarında repo piyasasında yaşanan benzer sıkışma, Fed’i 2020’ye girerken agresif likidite sağlamaya zorlamıştı. Şimdi tekrar aynı baskı oluşuyor: “Faiz indirimi tek başına yetmeyecekse, para akışı nereden gelecek?” sorusu yeniden gündemde. Analistler bu nedenle bunu sadece teknik bir para piyasası detayı değil, hisse senetleri ve kripto gibi riskli varlıklara doğru yeni bir likidite dalgasının ilk sinyali olarak okuyor.
